سخن آشنا / برکات
جلسه اول: شکرگزاری
سلام علیکم. ان شاءالله خداوند توفیق بهره مندی از این ماه مبارک را به همه عنایت بفرماید.
همان طور که وجود گرانقدر پیامبر عظیم الشأن اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) مردم را جمع کردند و خطبه خواندند که یا ایها الناس ... ای مردم در این جا پیامبر اکرم همه مردم را خطاب قرار می دهد، پیامبری که هیچ گاه بی تدبیر صحبتی نمی کردند و از همه جوانب به امور نگاه می کردند، ایشان در پی این حرف به دنبال مقصودی هستند، مخاطب این حرف مؤمنان و مسلمانان نیستند، بلکه فرمودند: ای همه مردم ... ایها الناس انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکة والرحمة والمغفرة شهر هو عندالله افضل الشهور و ایامه افضل الایام و لیالیه افضل اللیالی و ساعاته افضل الساعات " ای مردم، ماه خدا ماه رمضان، با برکت و رحمت و آمرزش به شما روی آورده است، ماهی که نزد خدا بهترین ماه ها، روزهایش بهترین روزها، شب هایش بهترین شب ها و اوقاتش بهترین اوقات است.
با آمدن این ماه درهای برکت و رحمت خداوند گشوده می شود و سوغات این ماه بهره مندی از این نعمات الهی می باشد و خوشا به حال افرادی که شکرگزار این نعمت ها هستند.
شکر در بین ما مقوله ای فراموش شده است و از معضلاتی که در زندگی و جامعه به چشم می خورد، همین موضوع شکر و شکرگزاری است. فرقی هم نمی کند، شکر هم می تواند نسبت به خالق باشد، هم مخلوق؛ بسیاری از مشکلات نشأت گرفته از عدم شکرگزاری و رضایت مندی افراد می باشد.
متأسفانه جامعه به سمتی رفته که افراد نسبت به یکدیگر نگاه طلبکارانه دارند و این موضوع در مورد همه صدق می کند، زن و شوهر نسبت به یکدیگر، فرزند نسبت به پدر و مادر، کارمند نسبت به مدیر و مدیر نسبت به زیر دستانش؛ زیرا بسیارند انسان هایی که در هیچ زمان و شرایطی از هیچ کسی رضایت ندارند، تا جایی که با سبک مدیریتی آن فرد آمیخته شده است. این عدم شکرگذاری از خالق به مراتب ضربه های سنگین می زند و باعث شاکر نبودن خداوند هم می شود. اگر انسان حس تقدیر و تشکر به زیر دست و بالادست خود داشته باشد، ارتباط با خداوند هم به درستی برقرار می شود که این شاکر بودن باید هم در زبان و هم در عمل نمود پیدا کند، در غیر این صورت حرف بی عمل در درگاه خداوند ارزشی ندارد.
شکر در عمل به معنای استفاده درست از نعمت های خداوند می باشد؛ برای مثال با چشمانی که خداوند عطا کرده گناه می کنیم، این مصداق بارز ناشکری می باشد، هرچند که بر زبان ذکر الحمدالله جاری است.
" وَإِذ تَأَذَّنَ رَبُّكُم لَئِن شَكَرتُم لَأَزيدَنَّكُم وَلَئِن كَفَرتُم إِنَّ عَذابي لَشَديدٌ " و (همچنین به خاطر بیاورید) هنگامی را که پروردگارتان اعلام داشت: اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است.
خداوند هم مانند انسان ها، کم صبر نیست که تا بدی از کسی دید، تلافی کند؛ او زیاد حوصله می کند، آن قدر فرصت جبران می دهد، نعمت می دهد، صبر می کند که شاید بنده گناهکارش پشیمان شود؛ اما دریغا که هرچه بیشتر خداوند فزونی نعمت بدهد، بنده بیشتر غرق در اشتباهاتش می شود؛ اما به یکباره قهر خداوند شامل حالش می شود.
شکر امروز (روز اول رمضان الکریم ۱۴۴۰ ه.ق) باید درک این ماه و توفیق روزه داری باشد که خداوند نصیبمان کرد؛ چه بسا انسان هایی که سال گذشته بودند، اما امسال نیستند و از توفیقات این ماه بزرگ بهره ای نمی برند.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
جلسه دوم: غنیمت دانستن ماه رمضان
سلام علیکم. روز دوم ماه مبارک رمضان هم آمد و به همین سرعت هم به اتمام می رسد.
یکی از مزایای ماه های قمری همین است که انسان گذر زمان را به خوبی متوجه می شود، برخلاف ماه های شمسی که توجه به مسائل اقتصادی و همانند آن بیشتر است.
شاید افرادی باشند که به دنبال تمام شدن زود هنگام این ماه باشند، امّا غافل از آنکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: اگر مردم قدر ماه مبارک رمضان را می دانستند، می گفتند: ای كاش همه سال رمضان بود. در ماه رمضان خواب و نفس كشیدن، عبادت است.
إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص خَطَبَنَا ذَاتَ يَوْمٍ فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَيَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَيَّامِ وَ لَيَالِيهِ أَفْضَلُ اللَّيَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ وَ هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ.
پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: اى مردم، ماه خدا، با بركت و رحمت و آمرزش به شما رو كرده است، ماهى كه نزد خدا از تمام ماه ها برتر است و روزهايش بهترين روزها و شبهايش بهترين شبها و ساعاتش بهترين ساعات است؛ آن ماهى است كه به مهمانى خدا دعوت شدهايد و در آن از اهل كرامت خدا گشتهايد. نفسهايتان در اين ماه تسبيح و خوابتان در آن عبادت است و اعمالتان در آن مقبول است و دعايتان مستجاب.
در این ماه، خداوند متعال میزبان است و ما مهمان های او هستیم. در این سفره، پر از نعمت های رنگارنگ است، ان شاءالله جزو کسانی نباشیم که از این سفره دست خالی و بی بهره بیرون بیاییم.
به عنوان مثال: تعدادی از افراد هستند که سفره دار و میزبان اند، چند نوع غذا تدارک می بینند، امّا هنگام غذا خوردن، صاحب مهمانی، نان و ماست می خورد، دیگران تعجب می کنند و می پرسند چنین سفره ای مهیا کردید اما خوتان را محروم کردید، پاسخ میدهد پزشک منع کرده است از خوردن این خوراکی ها، لذا باید تلاش کرد در این ماه جزو این افراد محروم نباشیم.
خوشا به سعادت کسانی که این بهره را ببرند البته این خود نیازمند شروطی است، همانطور که پیامبر عظیم الشأن اسلام در مورد ثواب این ماه فرمودند: هر الحمدالله و الله اکبر که روزه دار می گوید درختی در بهشت برایش در نظر گرفته می شود؛ ناگهان شخصی در جمعیت سوال کرد یا رسول الله اگر اینگونه باشد، هر کدام از ما باید باغ هایی در بهشت داشته باشیم؟ وجود مبارک پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند درست است اما هر فردی با اعمال بد خویش آتشی را به سمت آن باغ روانه می کند و اینطور می شود که آن باغ ها از بین می روند.
پیامبر گرانقدر اسلام فرمودند: با قلوب پاک و طاهر و نیت های خالص خدا را بخوانید.
حتی غذا خوردن هم باید برای رضای خداوند باشد بدین معنا که فرد بگوید خدایا این غذا را خوردم تا با نیرو در راه تو خدمت کنم، پس این غذا خوردن هم نوعی عبادت محسوب می شود.
و همینطور که بانویی می خواهد برای اهل منزل غذا بپزد اگر به نیت این باشد که برای محبین حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) آشپزی کند، ثواب و ارزش این کاری که شاید به ظاهر کار معنوی و الهی نباشد، بیشتر و والاتر خواهد بود، با این اوصاف در این ماه پر برکت اگر نیت کارهایمان خالص باشد، عمل مان جایگاه رفیعی می گیرد و ارزش معنوی بسیار بالایی خواهد داشت.
در روزهای آینده پیرامون جایگاه قرآن کریم بحث خواهیم کرد، در راستای ارزش و مقام قرآن و آیاتش حضرت محمد مصطفی(صلی الله علیه و آله) فرمودند: اگر سوره حمد را بر میت خواندید و زنده شد، تعجب نکنید. لذا در ادامه ماه مبارک در کنار ادعیه و قرائت روزانه قرآن سوره حمد را به نیت شفای مریضان بخوانیم که ان شاءالله به حق این ماه عزیز لباس عافیت بر تن کنند، این چنین است جایگاه قرآن و کلام خداوند.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
جلسه سوم: عمل متقن
سلام علیکم. قسمتی از خطبه شعبانیه هست که می فرماید: فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکمْ بِنِیاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یوَفِّقَکمْ لِصِیامِهِ وَ تِلَاوَةِ کتَابِهِ (پس با نیتهای راست و دلهای پاک، از خدا درخواست کنید که شما را برای روزه و تلاوت قرآن توفیق دهد)
نکته مهم این خطبه، نیت خالص است که وجود آن، رفع مشکلات در زندگی فردی و اجتماعی و استحکام خانواده را رقم می زند.
بانویی که با نیت پاک و خالص و به بهترین شکل کارش را انجام می دهد، نتایج بسیار ارزنده ای خواهد گرفت و اگر روزی همسرش تقدیر و تشکری از او نکرد، ناراحت نمی شود و گِله ای نمی کند، زیرا او در انجام کارها با خداوند معامله کرده و رضای خدا نیز مدنظر اوست.
این موضوع در تمام امورات صدق می کند، در محل کار هم اگر کار فقط برای رضای پروردگار باشد تلاش بر این است که به بهترین نحو ممکن انجام شود، دیگر اتلاف وقت و کم گذاشتن از بین می رود.
وجود برخی مشکلات و موانع در کار هم به همین جهت است که رضایت و معامله با بنده خدا بجای رضای خداوند متعال اهمیت دارد که در واقع ریشه این مشکلات، عدم نیت الهی و خالص در زندگی است.
روزی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) به تشییع جنازه مسلمانی می روند، بعد از اتمام مراسم و قرار دادن سنگ لحد بر روی میت و خاک ریختن، حضرت جلو آمدند و تأکید کردند این قبر را محکم کنند، مسلمانان تعجب کردند و پرسیدند یا رسول الله این قبر همانند قبرهای دیگر است دلیل تأکید شما به محکم کاری در چه چیزی است؟ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند خداوند رحمت کند کسی را که کاری انجام دهد و در آن متقن و استوار باشد.
در این ماه مبارک باید مراقب نفس و رسوخ شیطان در وجودمان باشیم، چه بسا که افرادی توفیق عبادات در این ماه را داشتند و اما اکنون بی بهره ماندند.
از سویی، راه ورود شیطان به هر فرد متفاوت است و شیطان هرکسی را به طریقی به سمت خود می کشاند و این همان داستان مشهور شیطان و طناب هایش است که بعضی ها را با طناب های سنگین می کشد، بعضی ها با طناب های سبک تر، بعضی ها نیز که کارهایشان صحیح و الهی باشد با زنجیر و در آخر بعضی افراد هیچ نیازی به غل و زنجیر و طناب ندارند و خودشان به دنبال شیطان می روند.
توفیق به این معناست که دعا کنیم جزو دسته ای نباشیم که بدون هیچ طناب و زنجیری به دنبال شیطان برویم و در گناه غرق شویم که لحظه ای اگر خداوند نگاهش را بردارد نمی دانیم به کجا راهی خواهیم شد.
در مطالعات زیست شناختی نشان داده‌اند که اگر قورباغه‌ای را در ظرفی بیندازیم و آن ظرف را با آب محیط زندگی‌اش پر کنیم و بعد آب را آرام آرام گرم کنیم، قورباغه سرجایش می‌ماند و هیچ واکنشی نسبت به افزایش تدریجی حرارت یا تغییر محیط نشان نمی‌دهد و پس این که آب به جوش می‌آید و قورباغه می‌میرد و از سوی دیگر اگر قورباغه‌ای را در ظرفی پر از آب جوش بیندازیم بی‌درنگ بیرون می‌پرد، سوخته، امّا زنده است!
گاهی ما هم مثل قورباغه‌ای آب پز می‌شویم و متوجّه تغییرات نیستیم، گمان داریم که همه چیز رو به راه است و یا شرایط نامطلوبی که در آن هستیم گذراست در حالی بدون آنکه بدانیم در باتلاقی از گناه و اشتباه غرق شده ایم و راهی برای بازگشت خودمان نگذاشته ایم.
مثال دیگر این داستان هم جامعه امروزی است که در آن زندگی می کنیم با تمام فسادها و خلأهایش، شاید در زمان گذشته هیچ گاه چنین جامعه ای را متصور نبودیم اما اکنون به راحتی شرایط پذیرفته و زندگی می کنیم.
ان شاأالله به حق این ماه مبارک خداوند همه ما را عاقبت به خیر کند و توفیق صیام و عبادت در این ماه را روزی همه بگرداند.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
جلسه چهارم: قدر دانستن رمضان
سلام علیکم. وقتی شخصی قرآن را تلاوت می کند، اگر آن را بفهمد و به فرامینش عمل کند، این کتاب الهی، نور خودش را نمایان می کند و شفاءً للناس می شود، شفا برای تمام بیماری های مردم.
برای مثال در قرآن کریم آمده که وجود مبارک حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) که برترین اشرف مخلوقات است، با تعدادی از همسران خود اختلاف دارند، این بدین معناست که اختلاف امری طبیعی است و ممکن است بین هر فرد یا زن و شوهری باشد؛ اما صبوری کردن و تحمل بر این اختلاف، هنر می خواهد و نیاز است در این شرایط به دستورات خداوند و قرآنی که خواندیم، عمل کنیم.
در خطبه شعبانیه پیامبر عظیم الشأن اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: " فَإِنَّ الشَّقِی مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ " به درستی که شقی و بد عاقبت، کسی است که از آمرزش خدا در این ماه بزرگ محروم شود.
همان طور که در برخی از احادیث آمده است، بعضی از گناهان فقط در ماه مبارک رمضان بخشیده می شود؛ این نشان دهنده عظمت و برکت این ماه عزیز می باشد و اگر این ماه بگذرد و بنده مورد عفو خداوند قرار نگیرد، باید تا ماه رمضان سال آینده صبر کند.
خداوند متعال تخفیف دیگری هم داده است و آن حضور در صحرای عرفات در روز عرفه می باشد که دست ما از این حضور کوتاه است. در این لحظات ملکوتی که زمان استجابت می باشد، دعا می کنیم که ان شاءالله به زودی نابودی آل سعود را شاهد باشیم و حرمین شریفین به دست صاحبان اصلی خود باز گردد.
در ادامه حضرت می فرماید: " وَ اذْکرُوا بِجُوعِکمْ وَ عَطَشِکمْ فِیهِ جُوعَ یوْمِ الْقِیامَةِ وَ عَطَشَهُ " و به گرسنگی و تشنگی خود در این ماه، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را یاد کنید. این نکته بسیار مهم است که همواره با یاد قیامت و اعتقاد به معاد زندگی کنیم.
امروز اگر مدیران، کارکنان و افراد جامعه خواستار اشتغال و زندگی خوبی هستند، باید بسیار قیامت را یاد کنند؛ زیرا سرمایه و استعداد به وفور یافت می شود، اما این عدم یاد قیامت است که در کارها خلل ایجاد می کند. دلیل اشتباهات رفتاری و اخلاقی هم همین موضوع می باشد؛ همه باید بدانند سؤال و جوابی پیش رو خواهد بود و خدایی که پاسخ تمام خوبی ها و بدی ها را می دهد.
" نَزَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ لَهُ «يَا جَبْرَئِيلُ عِظْنِي» فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ عِشْ مَا شِئْتَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ وَ أَحْبِبْ مَنْ شِئْتَ فَإِنَّكَ مُفَارِقُهُ وَ اِعْمَلْ مَا شِئْتَ فَإِنَّكَ مُلاَقِيهِ شَرَفُ اَلْمُؤْمِنِ صَلاَتُهُ بِاللَّيْلِ وَ عِزُّهُ كَفُّ اَلْأَذَى عَنِ اَلنَّاسِ "
جبرئيل (سلام الله علیه) بر پيامبر خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم )نازل گرديد؛ آن حضرت به او فرمود: اى جبرئيل مرا موعظه كن، جبرئيل گفت: اى محمّد ! تو هر گونه كه مى‌خواهى زندگى كن (ولى بدان كه ناگزير) خواهى مُرد و هر كس را مى‌خواهى دوست بدار، ولى در آخر روزى از او جدا خواهى شد و هر چه مى‌خواهى انجام ده كه بالاخره آن را ملاقات خواهى كرد، بدان كه شرف و بزرگى مؤمن، نماز شب او است و عزّت و سرافرازى مؤمن، خوددارى او از آزار رسانيدن به مردمان است.
مفهوم این داستان تأکید بر یاد مرگ بودن دارد، چرا که با یاد مرگ و قیامت است که انسان سعی دارد مراقب اعمال و رفتار خود باشد. چنان که در جایی دیگر حضرت می فرمایند: " و اذکروا بجوعکم و عطشکم فیه جوع یوم القیامه و عطشه " با گرسنگی و تشنگی خویش به یاد گرسنگی و تشنگی روز قیامت بیفتید.
ان شاءالله در قیامت با حضرات معصومین (علیهم السلام) محشور شویم با ذکر صلواتی بر محمد و آل محمد.
انتهای پیام /
جلسه پنجم: عظمت و پاداش صدقه
سلام علیکم. نقل شده است که روزی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نماز را شروع کردند، تکبیره الاحرام و بسم الله الرحمن الرحیم، سوره حمد را خواندند؛ در این هنگام فردی وارد شد و نماز را به حضرت اقتدا کرد، بعد از اتمام نماز، آمد خدمت حضرت و عرضه داشت یا رسول الله ! زمانی که به نماز جماعت رسیدم، شما اقامه را بسته بودید، تکبیره الاحرام و بسم الله الرحمن الرحیم را هم گفته بودید، می خواهم بدانم به چه مقدار انفاق کنم تا ثواب این زمانی که به نماز جماعت نرسیده ام را به دست بیاورم ؟ پیامبر عظیم الشأن اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در جواب فرمودند: اگر هر آن چیزی که در زمین است را در راه خدا انفاق کنید، ثوابی که به واسطه تأخیر در نماز جماعت از دست داده اید را نمی توانید کسب کنید. چنین جایگاهی را خداوند برای نماز جماعت در نظر گرفته است.امروز که در این سازمان برنامه نماز جماعت برپاست، باشد که عزیزان بیشترین استفاده را از این سفره الهی ببرند و بنده بسیار خوشحالم در سازمانی نماز برپا می کنم که مدیران و کارکنانش اهتمام ویژه ای برای این برنامه قائل هستند؛ متأسفانه در طول دوره خدمت بسیار دیده ام که مدیران به هیچ وجه در نماز جماعت حاضر نمی شوند.در ادامه خطبه شعبانیه پیامبر گرانقدر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: " وَ تَصَدَّقُوا عَلَی فُقَرَائِکمْ وَ مَسَاکینِکمْ " و بر فقیران و مسکینان خود صدقه دهید.سنت حسنه صدقه دادن به چه اندازه ارزشمند است. در حدیثی آمده است که امام سجاد (علیه السلام) وقتی صدقه می‌دادند، دست فقیر را می‌بوسید و می‌فرمود: صدقه قبل از این که به دست بنده خدا برسد به دست خداوند می‌رسد، این حدیث از امام صادق (علیه السلام) هم نقل شده است.اساس و مبنای نظام اقتصاد اسلامی هم به این شکل است که افرادی که توانایی مالی دارند، به فقرا و زیر دستانشان کمک کنند و این کمک صرفاً جنبه مالی ندارد، بلکه هرکسی هر کمکی در توانش بود و قادر به انجام آن بود، دریغ نکند.ابن عباس می گوید: حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) در مسجد الحرام اعتکاف نموده و مشغول طواف خانه کعبه بود که مردی از شیعیان خدمتش آمد و گفت: یابن رسول الله ! من به فلان شخص مقداری بدهکارم؛ اگر ممکن است شما قرض مرا ادا کنید. فرمودند: متأسفانه در حال حاضر پولی در اختیار ندارم. گفت: پس از او بخواهید که به من مهلت بدهد. او مرا تهدید کرده که اگر بدهی خود را نپردازم، مرا زندان می اندازد. حضرت طواف خود را قطع کرد و همراه آن مرد به راه افتاد تا نزد طلبکارش برود و از او مهلت بگیرد.ابن عباس می گوید: من گفتم یابن رسول الله ! گویا فراموش کردید که در مسجد قصد اعتکاف کرده اید؟ (چون شخص معتکف، قبل از پایان ایام اعتکاف، حق خروج از مسجد را ندارد) فرمود: فراموش نکرده ام، ولی از پدرم شنیدم که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: هرکس حاجت برادر مؤمن خود را برآورد، چنانست که سالیانی طولانی به عبادت پروردگار و شب زنده داری گذرانده باشد؛ و کمک به دیگران زمانی ارزشمند است که بی منت و بی توقع باشد، چنان که خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: " لَا تُبْطِلُوا صَدَقَتِکُم بِٱلْمَنِّ وَٱلْأَذَى " بخشش‌های خود را با منت و آزار، باطل نسازید !اگر به سیره اهل بیت (علیهم السلام) رجوع کنیم، می بینیم که زمانی که لطفی در حق فردی می کردند، انتظار هیچ پاسخ و یا حتی تشکری نداشتند، اما هستند افرادی که در ازای کمک به دیگران به دفعات منت می گذارند.حفظ آبرو و شخصیت فقرا از ویژگی های اخلاقی حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) بود. پیوسته دست گیرنده احساس شرمندگی دارد، خصوصاً اگر چشم گیرنده به چشم دهنده افتد و یا اگر انفاق همراه با منّت و یا خیلی آشکار باشد، باعث خجالت بیشتر کمک گیرندگان می شود.امامان معصوم (علیهم السلام) از جمله حضرت رضا (علیه السلام) سخت به حفظ شخصیّت، کرامت و حیثیت افراد توجه داشتند؛ لذا سعی می کردند اغلب شب ها و یا از پشت پرده دور از چشم مردم به فقرا رسیدگی نمایند.در روایات اسلامی به اندازه‌ای به این موضوع (اصلاح ذات البین) اهمیت داده شده است که به عناوین مختلفی مردم را به این امر تشویق و ترغیب کرده‌اند. در بعضی از روایات به عنوان بهترین صدقه و در روایتی دیگر به عنوان بهترین عبادت از آن یاد کرده‌اند.از حضرت امام صادق (علیه السلام) روایتی نقل می‌کند که فرمود: " صَدَقَةٌ یُحِبُّهَا اللهُ إصْلاحٌ بَیْنَ النّاسِ إذا تَفاسَدوُا وَ تَقارُبٌ بَیْنَهُمْ إذا تَباعَدوُا " صدقه و بخششی را که خدا دوست می‌دارد، اصلاح بین مردم است هنگامی که به فساد گرایند [با یکدیگر اختلاف پیدا کنند]، و نزدیک ساختن آن ها به یکدیگر است زمانی که از هم دور شوند.ان شاءالله توفیق این اعمال نیک نصیبمان بگردد به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
جلسه ششم: دوری از تکبر و خودبرتربینی
سلام علیکم. امروز میخواهیم ادامه فراز را بخوانیم که فراز زیبا و کاربردی در زندگی و رفتار ما در ارتباط با دیگران است. وجود ختمی مرتبت حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: " وَقِّرُوا كِبَارَكُمْ وَ ارْحَمُوا صِغَارَكُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَكُمْ " سه توصیه؛ یکی این که نسبت به بزرگترها احترام بگذاریم، نسبت به کودکان رحم کنیم و نسبت به ارحام هم صله رحم را به جا بیاوریم.
احترام نسبت به بزرگتر جایگاهی است که به تدریج رنگ خودش را در زندگی های ما متأسفانه از دست می دهد؛ جایگاه پدر، جایگاه مادر، جایگاه فرزند؛ در گذشته اگر مشکلی پیش می‌آمد، سراغ بزرگتر خانواده می‌رفتند، او پادرمیانی می‌کرد و مشکل حل می‌شد، اما امروزه این جایگاه در حال کمرنگ شدن است و بعد می‌گوییم چرا این همه مشکل وجود دارد و اگر با مشکل مواجه شدیم، می‌گوییم کجا باید برویم ؟
در این ماه مبارک رمضان تمرین کنیم نسبت به بزرگترها احترام بگذاریم؛ این بزرگتر بودن گاهی مواقع موضوع سن هست، فردی هست که سنش از بغیه بالاتر است، گاهی درجات دیگری است؛ علمش اوست که نشانگر بزرگی اوست و گاهی نشانه بزرگی او تقوای اوست. جایگاه اوست که نشان میدهد بزرگتر است و باید مقبولیت کنیم و متاسفانه برخی از ما برعکس آن انجام می‌دهیم وخودمان را بزرگتر می‌پنداریم خود بزرگتر بینی داریم و آن چیزی که انسان را نابود می‌کند همین خودبرتربینی است؛ نگاه کنید شیطان چند هزار سال به درگاه خداوند عبادت می‌کند، عبادتی که شیطان انجام داده، عددی هم بخواهیم حساب کنیم، هیچ یک از ما نتوانسته ایم انجام دهیم.
شیطان به واسطه عُجبی و حسادت نسبت به آدم که من از آدم بالاترم و به او سجده نمی‌کنم، از جایگاهی که داشت، سقوط کرد؛ وجود پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) در یک بخشی از خطبه غدیر به مردم اینگونه فرمودند: مردم ! نکند که نسبت به علی حسادت کنید که شیطان نسبت به آدم حسادت کرد و آن اتفاقات برایش افتاد.
کربلا چگونه به وجود آمد ؟ عده‌ای فکر می‌کردند که ما بهتریم، ما برتریم، ما جایگاه‌مان بالاتر است؛ نسبت به حضرت ابا عبدالله (سلام الله علیه) حسادت کردند. برخی از ما اینگونه هستیم و خودمان را بالاتر می‌بینم و همین باعث می‌شود از آن جایگاهی که داریم، سقوط کنیم؛ همین اختلافات پیش می‌آید تا انسان خودش را نشکند و به جایگاهی نرسد. دو طرف با هم دعوایشان می‌شود، چه در محل کار، چه در خانه؛ یکی از طرف‌ها اگر خودش را نشکند، اختلاف همین گونه ادامه پیدا می‌کند. این که انسان خودش را بشکند و آن عُجب و کبر و غرور را زیر پا بگذارد، این عمل ایشان باعث می‌شود اختلافات حل شود.
اگه مدیری که جایگاهی دارد، مسئولی که خودش را برتر از دیگران نداند، همان باعث می‌شود خیلی از مشکلات حل شود.
قرآن معیار مشخص می‌کند آن کسی که جایگاهش بالاتر است، آن کسی که برتر هست، آن کسی که در نزد خداوند متعال، ارزش و جایگاه دارد إِنَّ أَكرَمَكُم عِندَ اللَّهِ أَتقاكُم آن فرد کسی است که تقوا دارد؛ منتهی ما تا جایگاهی پیدا می‌کنیم، بنده از خودم می‌گویم لباس پیغمبر را می‌پوشیم، تا دکتر می‌شویم، مدیر می‌شویم، همه چیز را فراموش می‌کنیم و ای کاش از روی شایستگی باشد که متأسفانه خیلی وقت‌ها شایستگی نیست؛ دری به تخته می‌خورد، به تعبیری ژن خوب می‌شود و امثالهم و یک مسئولیت و جایگاهی پیدا می‌کند؛ خداوند را بنده قائل نیست که در تاریخ هم هست.
بنده خدایی می‌رسد خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و از ایشان درخواست می‌کند که مشکلات مالی زیاد است، شما مرحمتی بفرمایید که زندگیم سر و سامانی بگیرد. حضرت چند درهمی را به او صله دادند؛ این فرد با همان چند درهمی که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به او داده بودند، کنار مسجد حجره‌ای گرفتند و کار و کاسبی راه انداختند و وضع و درآمد خوبی پیدا کردند؛ کم کم دیگر رای نماز خواندن به مسجد نمی‌آمد، هر وقت وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از مقابل دکان آن فرد عبور می‌کردند، ناراحت می‌شدند و می‌فرمودند: قبل از این برای نماز خواندن به مسجد می آمد.
روزی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به آن شخص گفت: فلانی ! قبل از این برای نماز خواندن به مسجد می‌آمدی؛ چه شده است که دیگر نمی‌آیی ؟ آن مرد گفت: یا رسول الله ! اگر بخواهم برای نماز بیایم و کار را رها کنم، کار و کاسبی بهم می‌خورد، برای همین بعداً می‌خوانم؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بسیار ناراحت شد. ندا آمد آن چند درهمی که به او داده‌ای از او بگیر؛ حضرت آمدند و فرمودند: فلانی دیگر وضعت خوب شده است، اگر ممکن است آن چند درهم را بازگردان. آن مرد گفت: یا رسول الله ! چند درهم که مبلغی نیست، چند برابر آن را می‌دهم؛ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: نه همان چند درهم کافیست.
آن مرد آن چند درهم را به پیامبر داد، چند روزی نگذشت که تمام آورده‌اش را از دست داد. این است داستان ما که یک وقت عُجب نگیرد که تا به جایگاهی رسیدیم، می‌توانیم هر کاری که بخواهیم بکنیم.
لذا وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: در این ماه نسبت به بزرگترها احترام بگذارید، کوچکترها را رحم کنید و هوای آن ها را داشته باشید و نسبت به ارحام صله رحم را به جا بیاورید و ان شاءالله خداوند توفیق همه این موارد را ابتدا به بنده و بعد هم به همه بزرگواران عطا کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه هفتم: مقام و جایگاه حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها)
سلام علیکم. فردا روز دهم ماه مبارک رمضان مصادف با وفات ام المؤمنین حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) است؛ بانوی بزرگواری که هرچه داشتند در طبق اخلاص در راه اسلام و برای وجود مبارک پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) گذاشته و فدا کردند؛ بانویی که در احادیث از ایشان با لقب طاهره یاد می کنند آن هم در زمانی که جاهلیت بر مردم حاکم بود.
ایشان به چهار، پنج نسل قبل با پیامبر گرانقدر اسلام نیز در یک نسب هستند و به غیر از این نسب والا، در منطقه حجاز از شرافت بالایی برخوردار بودند. ایشان به دختر قریش شهرت داشتند و به همین دلیل مردم قریش منتظر ازدواج این بانوی والا مقام بودند که چه شخصی را به عنوان همسر می پذیرند.
یکی از ظلم هایی که در حق حضرت خدیجه (سلام الله علیها) شد، این شایعه بود که ایشان قبل از پیامبر دو مرتبه ازدواج کرده و دارای چند فرزند بوده اند؛ اما این روایات کذب بوده و اولین ازدواج این بانوی مطهره، با پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده و این موضوع صرفاً ضرباتی است که مخالفین و معاندین سعی دارند به این بانوی بزرگوار وارد کنند.
برخی از اهالی قریش و به منظور تمسخر در مراسم ازدواج پیامبر مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) با حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) آمدند تا بحث مهریه را پیش بکشند، اما آن بانوی بزرگوار پیش از آن ها بیان داشت که هر میزان مهریه را قبیله طلب کند، از ثروت خودشان پرداخت خواهند کرد.
این بانوی بزرگوار هر چیزی که داشتند در راه اسلام خرج کردند؛ حتی با وجود آن همه دارایی و ثروتی که داشتند، در روزهای آخر عمر شریف ایشان در شعب ابی طالب، نصف خرما را در یک یا دو روز می خوردند؛ ایشان برای اسلام از جان مایه گذاشتند و در آخر در همان شعب ابی طالب از دنیا رفتند که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آن سال را عام الحزن نامید.
علاقه پیامبر مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به خدیجه کبری (سلام الله علیها) باعث شد تا هیچ گاه در زمان حیات آن بانو با زن دیگری ازدواج نکردند و بعدها نیز عایشه نقل می کند که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هر گاه از منزل خارج می شدند، از ام المؤمنین بانوی بزرگوار خدیجه کبری (سلام الله علیها) یاد می کردند. عایشه نیز نقل می کردند که روزی من به نشانه اعتراض به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) گفتم که آن بانو، پیرزنی بود که از دنیا رفتند، خداوند بهتر از ایشان به شما عنایت کرده است؛ ناگهان وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بر من خشم کردند و گفتند که هیچ کسی برای من خدیجه کبری (سلام الله علیها) نمی شود، آن روز که همه به من پشت کردند، او تنها کسی بود که پشتیبانیم کرد و اولین بانویی بود که اسلام آورد.
زنان قریش، بر ام المؤمنین خدیجه کبری (سلام الله علیها) سخت گرفتند و او را تحریم کردند، حتی در زمان وضع حمل حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که برای یک زن سخت ترین شرایط است و بودن زنان دیگر کنار او می تواند به راحتی این وضع را انجام دهد، نسبت به او بی اعتنا بودند و در آخر حوریان بهشتی آمدند و به این بانوی طاهره یاری رساندند.
وجود مبارک پیامبر(صلوات الله علیه و آله) فرمودند: زنان برتر عالم چهار نفرند، مریم (سلام الله علیها)، آسیه زن فرعون (سلام الله علیها)، خدیجه ام المؤمنین (سلام الله علیها) و صدیقه کبری (سلام الله علیها) هستند که برترین آن ها نیز حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است.
در عظمت این بانوی بزرگوار همین بس که والده ماجده صدیقه کبری فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است. ایشان هیچ گاه از وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در طول حیات طیبه خود درخواستی را نداشتند، تا مبادا پیامبر عظیم الشأن نتوانند آن درخواست را اجابت کنند.
ایشان تنها درخواستی که در آخرین روزهای عمر خود از وجود مبارک پیامبر (صلوات الله علیه و آله و سلم) داشتند این بود که حضرت صدیقه (سلام الله علیها) را نزد پیامبر فرستادند تا از ایشان درخواست کند عبایی که وجود مبارک پیامبر (صلوات الله علیه و آله) با آن عبادت می کردند را به جای کفن در زمان وفات به دور بدن ایشان بپیچد که در آن لحظه حضرت جبرئیل آمد و کفن های بهشتی را آورد و یکی از آنها نصیب حضرت ام المؤمنین خدیجه کبری (سلام الله علیها) شد.
خداوند به حق ام المؤمنین خدیجه کبری (سلام الله علیها) هرچه زودتر این چشمان ما را به جمال منور حجت بن الحسن (اروحنا له الفداء) روشن کند و حرمین شریفین را از دست غاصبین آن ها، آل سعود بدتر از یهود باز پس بگیرد و حرم های زیبا برای اهل بیت (علیهم السلام) و ام المؤمنین خدیجه کبری(سلام الله علیها) بسازیم. به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
جلسه هشتم: نهی عادت ناپسند غیبت
سلام علیکم. زمان افطار که می رسد اگر انسان با خودش صادق باشد، می بیند که به چیزی بند نیست، از این همه خودبینی وغرور با یک روز نیاشامیدن و نخوردن چیزی باقی نمی ماند. حقیقتاً همه چیز ازآن خداوند است و اگر لحظه ای الطافش را از ما دور کند، معلوم نیست چه بلایی سرمان خواهد آمد. لذا خداوند را شاکریم که توفیق صیام در این ماه مبارک را نصیبمان کرد.وجود مبارک پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این ماه سه نکته را توصیه می کنند که اگر سرلوحه کار خود قرار دهیم، مانع بسیاری از مشکلات می شود:
- وَ احفَظُوا ألسِنَتَکم (و زبان های خود را از آن چه نباید گفت)
- وغَضّوا عَمّا لایحِلّ النَّظرُ إلیه أبصارَکم (و چشم های خود را از آن چه نباید دید)
- و عمّا لایحلّ الإستِماعُ إلیه أسماعَکم (و گوش هایتان را از آن چه نباید شنید حفظ کنید)
نکته اول بسیار حائز اهمیت می باشد، چنان که روایات متعددی در این باب گفته شده است. حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) درباره «زبان» نکته مهمی فرمودند: «اللِّسانُ جِرْمُهُ صَغِيرٌ وَ جُرمُهُ كَبيرٌ وَ عَظيمِ» زبان عنصرى با جِرم و حجمى سبك و كوچك است اما جُرمش سنگین و بزرگ است. زمان و مکان هم مانع زبان نمی شود، بعضی گناهان مانند گناهِ چشم برای این که مبتلا به آن شویم وجود نامحرم لازم است، اما زبان در هر موقعیتی اگر حفظ نشود، منجر به ارتکاب گناه خواهد شد. در حدیثی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است: " مادامی که انسان در مسجد نشسته و در انتظار نماز است و زبانش شروع به غیبت نکند برای او حسنه می نویسند. " این حدیث بدین معناست که در مسجد و خانه خدا هم انسان می تواند معصیت کند.متأسفانه بسیاری از گناهانی که با زبان انجام می شود، در بین مردم تبدیل به امری عادی شده و قبح آن از بین رفته است. شخصی خدمت بزرگی رسید و از او درخواست کرد ذکر یا چله ای به او یاد دهد تا به مراتب بالایی برسد، پاسخ داد: چهل روز دروغ نگو ! زیرا اگر انسان بتواند چهل روز دروغ را ترک کند دیگر سراغ هیچ گناهی نخواهد رفت.حضرت امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمودند: " جُعِلَتِ الخَبائِثُ فی بیتٍ، و الْکِذْبُ مَفاتیحُ ها همه پلیدی‌ها در خانه‌ای قرار داده شده و کلید همه آنها، دروغ است. " در ادارات برای جایگاه و منصبی بالاتر چقدر دروغ گفته می شود و این ها موضوعاتی است که برای همه درک شده و آشناست.از آیت الله سید محمد حسینی همدانی(رحمت الله علیه) نقل است که داخل دهان آیت الله سید علی قاضی طباطبایی (رحمت الله علیه) کبود بود، از ایشان علت را پرسیدم؟ ایشان مدت ها پاسخ مرا نداد؛ بعدها و با کلی اصرار، عرض کردم که به جهت تعلیم می پرسم و قصد دیگری ندارم؛ باز به من چیزی نفرمود تا این که روزی در جلسه خلوتی فرمودند: آقا سید محمد ! برای طی مسیر طولانی سیر و سلوک، سختی های فراوانی را باید تحمل کرد و از مطالب زیادی نیز باید گذشت؛ آقا سید محمد ! من در آغاز این راه در دوران جوانی برای این که جلوی افسار گسیختگی زبانم را بگیرم و توانایی بازداری آن را داشته باشم، 26 سال ریگ در دهان گذارده بودم که از صحبت و سخن فرسایی خودداری کنم، این ها اثرات آن دوران است ! از عادات منفی مرسوم در جامعه امروز این است که می بینیم فردی مسلمان و با اعتقاد است، اما به راحتی با گفتن جملاتی چون «غیبتش نباشه اما...» گناه کبیره غیبت را مرتکب می شود.ان شاءالله در این ماه مبارک این عادات ناپسند را ترک کنیم و توفیق بندگی واقعی خداوند را داشته باشیم به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
جلسه نهم: پرهیز از نامحرم
سلام علیکم. در مورد فواید و مضرات زبان نکاتی را عرض کردیم، اما نکته اینجاست که با زبان، هم می توان گناه کرد و هم در راه ثواب استفاده کرد، به طوری که بسیاری از گره ها و مشکلات موجود را می توان با محبت کردن، عذرخواهی کردن، تعریف و تمجید کردن حل کرد.
نکته دیگر؛ کنترل چشم است که باید از نامحرم حفظ شود. چیزی که حلال نباشد، نباید به آن نگاه کرد. در روایتی از حضرت امام صادق (علیه السلام) آمده است که: " من نظر إلی امرأهٍ فَرفَعَ بصرَه إلی السماء أو غمّضَ بصرَه لَم یرتَدَّ إلیه بصرُه حتی یزوِّجَه الله عزّوجلّ مِنَ الحُور العین " کسی که نگاهش به زنی (نامحرم) بیفتد و فوراً چشم خود را به طرف آسمان کند یا آن را فرو ببندد، چشم خود را برهم نمی زند، مگر این که خدای بزرگ و بلند مرتبه از حوریان بهشتی به ازدواج او درآورد.
در روایتی دیگر از این امام مصوم (علیه السلام) نقل شده است که فرمودند: " أوَّلُ النَّظرَهِ لَکَ وَالثّانِیَهُ عَلَیکَ وَ لا لَکَ وَالثّالِثَهُ فیها الهَلاکُ " نگاه اوّل از آنِ توست، نگاه دوم به زیان توست نه به سود تو و نگاه سوم مایه هلاکت است"
کار دشمن نیز همین است که از راه های فرهنگی وارد شود و ضربه بزند؛ همان طور که حضرت آقا چندین سال است تأکید بر شبیخون فرهنگی و جنگ نرم دارند و در مثالی ایشان نقل می کنند: اسپانیا که در قدیم آندلس نامیده می شد، درسال 711 میلادی توسط مسلمین فتح شد و مسلمانان حدود 800 سال بر آن حکومت کردند که هنوز هم آثار معماری و بناهای اسلامی در جای جای آن به چشم می خورد. بارها مسیحیان بر این کشور تاختند اما مسلمانان مقاومت نمودند و آنها را شکست می دادند بعد از شکست های پی درپی مسیحیان برای غلبه بر آندلس، آنها به یک حیله فرهنگی متوسل شدند و دختران بی پوشش اروپایی را روانه اسپانیا نمودند، این دختران، جوانان مسلمان را فاسد کرده و کم کم آن ها را گرفتار فحشا نمودند و این معصیت چنان سریع رواج یافت که دامن سردمداران را هم آلوده کرد و آن گاه که درخت از داخل تهی شد، یک حمله نظامی در سال 1492 میلادی مسلمین را از پای در آورد. صد هزار نفر کشته شدند و بقیه تسلیم شدند و زندگی نکبت باری را تحت حکومت مسیحیت آغاز نمودند و اینان نیز یا به تدریج کشته می شدند یا به دین مسیحیت می گرویدند. پس از مدتی مسیحیان به آن ها نیز رحم ننمودند و دین آن ها را تقیه حساب کرده و همه را از دم تیغ گذرانده یا به مهاجرت وادار نمودند.
این سزای بی عفتی و هوشمند نبودن است؛ کاری که امروز دشمن در جامعه ما در حال انجام آن هست و خوب متوجه شده که از کجا وارد شود و چگونه نقشه خود را عملی کند. چرا باید امروز شاهد سستی، اختلافات و بی اعتمادی در بین خانواده ها باشیم؟ این موارد دقیقا نشأت گرفته از همین بی بند و باری ها و بی عفتی هاست.
همه ما این مسائل و اثراتش را دیده ایم؛ اما متأسفانه باز هم عده ای در برابر دستورات دینی مقاومت می کنند، غافل از آن که تمام این دستورات مبنی بر تدبیر و مصلحت خداوند می باشد.
یکی از نیازهای زن و مرد هم کلام شدن با یکدیگر است. امروزه با وجود این که اختلاط به وفور در جامعه مشاهده می شود و از لحاظ شرع و عرف هم خلافی انجام نمی گیرد و این امر برای رفع نیاز هم صحبتی در طول روز کافی است و می بینیم که دیگر تمایلی برای زن و یا مرد نسبت به یکدیگر باقی نمی ماند و همین امر باعث سرد شدن زندگی می شود.
مشکل دیگر، رفتن جامعه به سمت بد حجابی و بی اعتقادی است، در حالی که دین مبین اسلام بر حجب و حیا افراد نسبت به یکدیگر و حتی پدر و مادر نسبت به فرزندانشان تأکید می کند که یکی از دلایل تأکید اسلام به امر حیا و عفت را می توان قوام و استحکام خانواده دانست.
از خداوند متعال درخواست می کنیم حیا و عفت و غیرت را از ما و خانواده هایمان نگیرد. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه دهم: چگونگی اعمال صحیح و مقبول
سلام علیکم. به آن قسمتی از خطبه شریف شعبانیه رسیدیم که وجود پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) به محافظت از چشم توصیه کردند. البته که چشم می تواند انسان را از حریم هایی مانند محرم و نامحرم و ارتباطاتی که در این بین وجود دارد، محافظت کند.
در حدیثی آمده است که ناسپاس ترین عضو بدن چشم است و محافظت از آن سخت؛ به تعبیری چشم چرانی می کند. جالب است که برای این امر، بهانه هایی می آوریم که در روز قیامت جوابگو نیست، به عنوان مثال می گوییم که الان جوان هستیم، زیبایی داریم و شهوت داریم.
در حدیثی نقل شده است که فردای قیامت جوانی را می آورند و می گویند چرا گناه کردی؟ می گوید جوان بودم، زیبایی داشتم و شهوت داشتم، به خاطر همین در معصیت افتادم که نقل است یوسف پیامبر (علیه السلام) در آنجا وارد می شود، سپس ندا سر داده خواهد شد تو زیبا بودی یا یوسف پیغمبر که در اوج جوانی خودش را حفظ کرد، اما تو حفظ نکردی؟ اگر دختر جوانی باشد از او سوال می کنند که چرا معصیت کردی و او بگوید زیبا و جوان بودم و شهوت داشتم و به گناه افتادم، می گویند ندا سر داده می شود و مریم مقدس (سلام الله علیها) را می آورند و می گویند تو زیبا بودی یا مریم که او خودش را حفظ کرد و تو نکردی ؟
توصیه بعدی وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) پیرامون گوش است. انسان باید گوش خود را از گناه حفظ کند؛ از آن چیزی که حلال نیست و می شنود و معصیت الهی است حفظ کند.
و همین است که با حفظ زبان، چشم و گوش، روزه ای که انسان می گیرد، روزه بطن و شکم نخواهد بود و خدای نکرده زمانی نرسد که بگویند آن همه تشنگی و گرسنگی که شما کشیدید، به درد خودتان می خورد و قابل قبول نیست، زیرا یک عمل هست، مقبول، و یک عمل صحیح. عمل صحیح، همانی است که در رساله آمده، مثلا آداب نماز و وضو چگونه است یا حمد و سوره باید چگونه قرائت شود، روزه مبطلاتش چه هست و چه نیست و اگر همه آن موارد رعایت شود، می گویند آن روزه و نماز صحیح است، در صورتی که قبول درگاه حق شود.
اثراتی را که برای روزه و نماز نوشته اند زمانی در زندگی انسان خودش را نشان دهد که خداوند نماز و روزه را قبول کند البته شروطی دارد که همین شروط باعث می شود آن نماز و روزه قبول واقع شود. یکی از شروطی که می توان اثراتش در زندگی ما نمایان شود آن است که چشم و گوش و زبان ما هم روزه باشد.
فردی منزلی داشت که غصبی بود، به او گفتند: نمازی که در این خانه به جا می آوری قبول نیست زیرا خانه تو غصبی است؛ گفت فکر آن را نیز کرده ام و هر شب برای نماز به مسجد می روم. این داستان خیلی از ما است که بسیاری از گناهان و کارهایی را انجام می دهیم اما تسبیح دستمان می گیریم، ذکر می گوییم و روزه می گیریم، در صورتی که این روزه و اعمال اثر و فایده ای ندارد.
درست است به واسطه روزه گرفتن، معصیت مرتکب نمی شویم و بعد هم در این مورد مواخذه نخواهیم شد که چرا روزه نگرفته ایم و نماز نخوانده ایم؛ اما یادمان باشد، نمازی که تنها عن الفحشا و المنکر است آن نمازی خواهد بود که مورد مقبول خداوند قرار بگیرد.
گاهاً می گوییم خداوندا، ما که نماز می خوانیم و روزه می گیریم چرا گناه مرتکب می شویم؟ این مسأله نشان می دهد نمازی که ما خوانده ایم مورد مقبول خداوند نبوده است و فردای قیامت می گویند تشنگی و گرسنگی را که کشیده ای به درد خودت می خورد.
لذا وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) توصیه کردند که فقط این روزه و صیام روزه بطن و شکم نباشد، بلکه چشم، گوش و زبان انسان و تمام جوارح آن باید روزه باشد. اگر در این ماه تمرین کنیم که معصیت نکنیم و خودمان را حفظ کنیم، ان شاالله در بقیه سال هم خودمان را حفظ خواهیم کرد.
پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) در ادامه خطبه می فرمایند: " وتَحَنَّنوا عَلى أیتامِ النّاسِ، یُتَحَنَّن عَلى أیتامِکُم. در این ایام نسبت به ایتام مردم مهربان باشیم تا نسبت به ایتام ما هم مهربان باشند. "
فردی به خدمت وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و عرضه داشت یا رسول الله، قلبم سنگ شده است زیرا قلب انسان زنگار می زند و سیاه می شود؛ یا رسول الله چه کاری انجام دهم که این زنگار از قلبم پاک شود. حضرت فرمودند: دست نوازش بر سر یتیم بکشید، البته دست نوازش این نیست که فقط دست بکشید، بلکه بی مایه فطیر است و باید همراه آن دست کشیدن چیزی هم داده شود و همین کار باعث خواهد شد که قلب آدم جلا پیدا کند.
نکته مهم این است که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: همان طور که دوست دارید بعداً با ایتام شما رفتار کنند، رفتار کنید. این نکته اساسی است نه نسبت به یتیم بلکه نسبت به همه اعمال مان که هر طور دوست داریم با خودمان برخورد کنند با دیگران برخورد کنیم، ما فقط یک طرفه می بینیم و می گوییم نسبت به دیگران می توانیم هر کاری بکنیم اما دیگران نسبت به ما کاری انجام ندهد.
خیلی از مشکلات هم که پیش می آید از همین دیدگاه است؛ همان طوری که دوست داریم دیگران پشت سر ما حرف نزند، اذیت و آزاری به ما نرسد و با ما مهربانی کنند، ما هم باید نسبت به دیگران این طور رفتار کنیم و اگر اینگونه شود، خیلی از زندگی ها رونق پیدا می کنند و خیلی از کارهایمان درونش صفا و صمیمیت ایجاد می شود.
زیرا دید ما این طور است که فلانی کرد، دیدی که ما داریم این است که چون بقیه انجام می دهند، من هم باید اینگونه بکنم؛ اگر ما انجام ندهیم عقب افتاده ایم. اما توصیه دین این است که ما انجام دهیم تا دیگران نیز انجام دهند و ما این کار زشت را انجام ندهیم تا دیگران نیز انجام ندهند، این توصیه دین اسلام است. لذا سرلوحه عمل ما باید آن باشد که هر آنچه برای خودمان می پسندیم، برای دیگران نیز بپسندیم و هر آنچه برای خودمان نمی پسندیم، برای دیگران هم نپسندیم.
ان شاالله خداوند در این ماه و به برکت میلاد کریم اهل بیت امام حسن مجتبی (علیه السلام) همه آنهایی را که عرض کردم ابتدا برای خود بنده و بعد هم عزیزان بشنویم و یاد بگیریم و عمل کنیم. به حق صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه یازدهم: قبولی توبه در شب قدر به درگاه خداوند
سلام علیکم. سالروز ولادت با سعادت کریم اهل بیت امام حسن مجتبی (علیه السلام) را تبریک عرض می کنم. برگزاری این مراسمات از سنت های خوب است که باید فراموش نشود، خداوند ان شاءالله این سنت ها را از ما نگیرد و مورد درگاهش قرار دهد.
در آستانه شب های قدر هستیم، وجود مبارک پیامبر فرمودند:" وَ ﺗُﻮﺑُﻮا إِﻟﻰ اﻟﻠَّﻪِ ﻣِﻦْ ذُﻧُﻮﺑِﻜُﻢْ وَ ارْﻓَﻌُﻮا " در این ماه از گناهانی که کرده ایم به درگاه خداوند توبه کنیم و بالاخص در شب های قدر؛ چه عجایبی در این شب ها وجود دارد که ما متوجه نمی شویم، واقعیت این است که متوجه نمی شویم چه اتفاقی در این شب می افتد. لیلهَ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهر به اندازه یک عمر در این شب اتفاقاتی می افتد و اگر انسان این یک شب را بتواند درک کرد، چه بسا کل عمر خود را بیمه می کند.
لذا در این شب ها به درگاه خداوند توبه کنیم از گناهانی که کرده ایم، خداوند گناهانمان را می بخشد و از پرونده اعمالمان حذف می کند. البته توبه انسان باید طوری باشد که علاوه بر ابراز پشیمانی، این نیُت را هم داشته باشد که دیگر آن عمل را مرتکب نشود، بلکه جبران نیز بکند.
آمده است که اگر گوشتی در بدن انسان با لقمه حرام جویده شده باشد، انسان باید سعی کند با توبه آن را آب کند که اثری از آن در بدنش نباشد. خداوند با آن عظمت و جایگاهی که دارد نسبت به بنده اش رئوف و مهربان است. اگر روزی بنده ای به خداوند بگوید اشتباه کردم، او را می بخشد.
ما هم باید سعی کنیم این گونه باشیم. اگر در زندگیمان کسی اشتباهی کرد و آمد از ما عذرخواهی کرد، ما هم ببخشیم و عذرخواهی دیگران را پذیرا باشیم و دل هایمان را ان شاءالله پاک کنیم و در شب قدر کینه ای در دل نداشته باشیم، به آن امید که ان شاءالله خداوند نیز ما را ببخشد و در حق یکدیگر دعا کنیم. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه دوازدهم: شأن لیله القدر و جایگاه امیرالمؤمنین (علیه السلام)
سلامٌ علیکم. ان شاء الله که طاعات و عبادات مقبول درگاه حق واقع شده باشد. اولین شب قدر گذشت. شب قدری که نمی دانیم چه شبی است، زیرا از فهم و درک ما خارج است.
لِیلهَ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهر اصلاً به چه معناست؟ یک شب، برتر از هزار شب باشد، برتر از هزاران ماه و به اندازه یک عمر از انسان در آن برکت و رحمت نهفته باشد؛ شبی که منصوب است به امیرالمؤمنین علی (علیه السلام).
لذا حدیثی نورانی از معصوم است که فرمودند: هرگاه خواستید با دشمنان ما احتجاج کنید و بر سر ولایت و امامت ما با دشمنان ما بحث کنید با سوره " اِنّا اَنزَلناه " بحث کنید. سوره اِنّا اَنزَلناه سوره امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است. از معصومی سؤال شد که چگونه؟ حضرت فرمودند: که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در حال خواندن سوره مبارکه قدر بودند " إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ " ادامه سوره را که خواستند بخوانند، یعنی " تَنَزَّلُ الْمَلائِکَة " یک لحظه حضرت حالشان دگرگون شد و ادامه سوره را با دست مبارکشان بر روی خاک نوشتند؛ سؤال شد یا رسول الله ! علت این کار شما چه بود؟ وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: آن زمانی که این ملائکه بر زمین نازل می شوند، من آن ها را با چشم می بینم " حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ " آن ها به سمت زمین می آیند و فیوضات الهی را بر زمین نازل می کنند؛ سپس فرمودند: آن کسی که این ها بر او نازل می شود، من هستم؛ پیغمبر خدا؛ این ملائکه وقتی به سمت زمین می آیند باید برای کاری نازل شوند، اموری که از آسمان به سمت زمین می آیند بر قلب وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل می شوند که حضرت فرمودند: یا علی ! بعد از من ملائکه این اموری را بر تو نازل خواهند کرد و بعد از تو بر فرزندان تو؛ این فضیلتی که هیچ کس نمی تواند آن را رد کند.
وقتی چنین فضیلتی برای امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نقل و ذکر شد، دشمنان رفتند و حدیث را جعل کردند. بنی امیه برای جعل حدیث ید طولایی داشتند؛ یا احادیث را از بین می بردند یا جعل می کردند و شبیه آن را می ساختند. هر فضیلتی که در رابطه با امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) گفته شد را آن ها جعل کردند؛ وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: " أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا فَمَنْ أَرَادَ الْعِلْمَ فَلْيَأْتِ الْبَابَ " آن را جعل کردند. وقتی پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: " إن حسن و حسین سیدا شباب أهل الجنه " احادیثی جمع آوری کردند که این و آن، سید پیران اهل الجنه هستند، برای جعل حدیث پول های کلانی می پرداختند.
معاویه از یکی از صحابه سؤال کرد که شأن نزول این آیه " وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ از میان مردم و مؤمنین کسانی هستند که جانشان را به خاطر رضای خدا فدا می کنند " چیست؟ او گفت شأن نزول آن برای امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و لیله النبی است؛ زمانی که در بستر پیامبر خوابیدند تا پیغمبر خدا ترور نشود، جان خودش را فدای وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) کردند. دستور داد چند کیسه طلا و درهم در مقابل صحابه ریختند و گفت حالا بگو شأن نزول این آیه " وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ " در رابطه با چه کسی است؟ می گویند صحابی سکوتی کرد و گفت: هر چه فکر می کنم، نمی دانم شأن نزول این آیه در رابطه با چه کسی است؛ دستور داد سکه ها را دو برابر کنند و مجدداً پرسید: آن آیه ای را که خداوند می فرماید " وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ " شأن نزولش چیست؟ سکوتش بیشتر شد و گفت: خودم از دو لب پیامبر شنیدم که شأن نزول این آیه، در مورد ابن ملجم مرادی قاتل امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است. این گونه حدیث جعل کردند.
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در سال 40 به شهادت رسیدند و اکنون 1400 سال از شهادت ایشان می گذرد، نه تنها در زمان حضورشان غریب بودند، بلکه 1400 سال نیز غریب مانده اند و اگر که می خواهیم ظهور فرزندش، حجت بن الحسن العسکری (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را ببینیم و اگر می خواهیم منجی عالم بیاید باید امیرالمؤمنین (علیه السلام) از غربت خارج شود، باید ولایت علی (علیه السلام) جهانی شود.
در حق علی بن ابی طالب (علیه السلام) چه جفاهایی کردند، مانند دیشبی آن حضرت خواستند روانه مسجد شوند، اما زمین و زمان مانع از رفتن ایشان به مسجد شدند؛ حضرت به سمت مسجد روانه شدند و نماز را شروع کردند، در سجده بودند، اما یک لحظه صدایی آمد، ندای آسمانی " تَهدَمَت والله اَرکانَ الهُدی قُتِلَ عَلیُ المُرتَضی " اما حضرت علی (علیه السلام) فریاد زد: " فُزتُ وَ رَبُ الَکعبَه "؛ به والله حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) رستگار شد. نَسئَلُک اَلّلهُمَ و نَدعُوک بِاسمِکَ العَظیمِ الاَعظَم الاَعَزِ العَجَّلِ الاَکرَم. الهی بدم المظلوم یا الله و یاالله و یا الله.
جلسه سیزدهم: دعا و استجابت آن به درگاه خداوند در لیالی قدر
سلام علیکم. در آستانه دومین شب از لیالی قدر هستیم، شب توبه و استغفار و دعا. وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در خطبه شعبانیه فرمودند: " وَ ﺗُﻮﺑُﻮا إِﻟَﻰ اﻟﻠَّﻪِ ﻣِﻦْ ذُﻧُﻮﺑِﻜُﻢْ، در این ماه از گناهان خود به درگاه خداوند توبه کنید. "
چه شبی بهتر از شب قدر است تا از رحمت خداوند نا امید نباشیم؟ چرا که فردی به یک گنهکاری این گونه گفت که تو به واسطه گناهان سنگینی که انجام داده ای مورد آمرزش خداوند قرار نمی گیری، خداوند تو را نمی بخشد؛ حضرت جبرائیل (سلام الله علیه) نازل شد و فرمود: یا رسول الله ! به آن شخص بگو خداوند آن گنهکار را می بخشد، اما تو را نمی بخشد، چرا که تو آن بنده خدا را نا امید می کنی.
شب قدر، جایگاهی است که توبه و بخشش خداوند را به همراه دارد؛ خداوند در این شب ها هزاران هزار نفر از گنهکاران را می بخشد و در شب عید فطر خداوند بیش از همه آن هایی که گناهشان از اول تا آخر ماه مبارک رمضان بخشیده است، انسان ها را می بخشد و می آمرزد.
خدمت وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رسیدند و عرضه داشتند: یا رسول الله ! گنهکاریم و می ترسیم از آن که به عذاب خداوند دچار شویم؛ آیه نازل شد: ای پیامبر ! به این ها که ایمان آورده اند، بگو: خداوند " كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ بر نفس خودش واجب کرده با بندگان خودش به رحمت و مهربانی برخورد کند" لذا فرصت لیله القدر را از دست ندهیم و ان شاء الله که توبه همه ما مورد قبول خداوند واقع شود.
اما در ادامه خطبه شعبانیه، وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: " وَارفَعوا إلَیهِ أیدِیَکُم بِالدُّعاءِ دستان خود را به سوی آسمان بلند کرده و از خداوند در خواست کنید " " فی أوقاتِ صَلَواتِکُم؛ فَإِنَّها أفضَلُ السّاعاتِ در ساعات نماز که این ساعات زمان استجابت دعاست " " یَنظُرُ اللّه ُ عَزّوجل فیها بِالرَّحمَةِ إلى عِبادِهِ خداوند با رحمت به بندگانش نگاه می کند" " یُجیبُهُم إذا ناجَوهُ " زمانی که از خداوند درخواست می کنند؛ خداوند درخواستشان را اجابت می کند و ندای آن ها را لبیک می گوید.
نقل از امام صادق ( علیه السلام) است که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: " عَلَیْكُم بِسِلَاحِ الْأَنْبِیَاء قِیلَ وَ مَا سِلَاحُ الأَنبِیَاءِ قَالَ الدُّعَاء" بر شما باد به سلاح پیامبران؛ به حضرت گفته شد كه سلاح انبیاء چیست؟ حضرت در پاسخ فرمودند: اسلحه انبیاء، دعا است؛ جایگاهی که اوصیاء و اولیاء در استجابت دعا دارند، بسیار بالاست؛ می گویند اگر بخواهید حتی نمک سفره خود را از خداوند طلب کنید، از ما اهل بیت (علیهم السلام) بخواهید.
خداوند بسیار دوست می دارد بندگانی را که از او درخواست کنند، بالاخص دعایی که از زبان دیگری باشد. در حق یکدیگر دعا کنید. به موسی (علیه‌السلام) وحی شد یا موسی ! به زبانی دعا کن که گناه نکردی؛ تعجب کرد، گفت: من با این زبانم گناه کردم، آن کدام زبانی است که با آن گناه نکرده باشم؟ ندا آمد: تو با زبان دیگری گناه نکردی، تو با زبان خودت دعا کردی، بگو دیگران در حق تو دعا کنند.
صریح ترین چیزی که به اجابت می رسد، دعا در حق دیگری است. لذا بخیل نباشیم و در حق یکدیگر دعا کنیم. ان شاء الله به برکت این شب ها و به برکت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) خداوند همه مشکلات را از ما رفع کند، فرج حجت ابن الحسن العکسری (روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) را نزدیک کند که فرمودند: " فرج و گشایش شما در فرج من است. "
شب استغفار و دعاست، سعی کنیم این شب ها را به راحتی از دست ندهیم و ان شاء الله خداوند ما را ببخشد و بیامرزد و توبه های ما مورد مقبول خود قرار دهد. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
جلسه چهاردهم: اهمیت شب بیست و سوم ماه رمضان
سلام علیکم. در آستانه سومین شب از شب های قدر هستیم و چه بسا که یکی از مهمترین و نزدیک ترین شب ها به شب قدر، شب بیست و سوم باشد.پیرمردی خدمت وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) رسید و عرضه داشت: در توانم نیست سه شب قدر را برای شب زنده داری به مسجد بیایم، شما بگویید کدام شب راهی مسجد شوم؟حضرت تأکید داشتند: هر سه شب، شب های بزرگی هستند؛ پیرمرد اصرار داشت من فقط یکی از شب ها را می توانم بیایم؛ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: شب بیست و سوم اهم شب های قدر می باشد. روایات متعددی از ائمه اطهار (علیهم السلام) مبنی بر مهم و با فضیلت بودن این شب آمده است.نقل است حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به دلیل اهمیت این شب، در روز بچه‌ها را می‌خواباند تا کاملاً استراحت کنند و غذای کمتری به آنان می‌داد تا بدین گونه زمینه و موقعیت بهتر و مطلوب‌تری از نظر جسمی و روحی برای شب زنده‌داری داشته باشند؛ ایشان به حدی در این کار جدی و قاطع بود که امیرالمؤمنین (علیه السلام) در این باره می‌فرمود: فاطمه (سلام الله علیه) نمى‌گذاشت کسى از اهل خانه در شب هاى قدر به خواب رود، به کودکان غذاى کم مى‌داد و از روز قبل براى احیاى شب قدر آماده مى‌شد و مى‌فرمود: محروم کسى است که از برکات این شب محروم باشد.ماه مبارک رمضان بهانه خوبی است برای در کنار هم قرار گرفتن خانواده؛ لذا توصیه می شود در این ماه و در این شب های با عظمت سعی بر آن شود که وعده های افطار و سحر در کنار خانواده و به صورت جمعی میل شود، هر چند که فردی توان روزه گرفتن نداشته باشد.این ها سنت های حسنه ای است که اگر به آن عمل کنیم، برکت زیادی را در پی خواهد داشت و باعث تحکیم خانواده خواهد شد.بیست و دو روز از ماه مبارک سپری شد، لذا باید تلاش کنیم با یاری خداوند از روزهای باقی مانده نهایت استفاده را برده و از این سفره پهن شده الهی، روزی خود را برداریم، زیرا روزی می آید که حسرت این روزها خواهیم خورد، اما افسوس که تمام شد.همان طور که می دانید یوم الحسره فقط مختص به روز قیامت نیست؛ بلکه در دنیا هم روزها و شب هایی هستند که اگر درست از آن ها بهره برداری نشود، تبدیل به حسرت می شوند؛ هرچند ممکن است تأثیرات روزه بی حالی و کم نشاطی برای دوستان باشد، اما بنا بر فرمایش پیامبر گرانقدر اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) " لَو یَعلَمُ العِبادُ ما فی رَمَضانَ لَتَمَنَّت أن یَکونَ رَمَضانُ سَنَةً اگر بندگان مى دانستند که در رمضان چه برکاتی هست، آرزو مى کردند که این ماه، یک سال باشد " ان شاءالله خداوند در پرونده اعمال ما بهترین ها را قرار دهد و هر آن چیزی که به بندگان صالح خود می دهد گوشه ای از آن را به ما عنایت بفرماید. به برکت صلولتی بر محمد و آل محمد.
جلسه پانزدهم: ارزش اطعام مساکین در ماه مبارک رمضان
سلام علیکم. یکی از زیبایی های نماز جماعت، نظمِ در آن است و تمام افعال و حرکاتی که در نماز جماعت رخ می دهد، باید به تبعیت از امام جماعت باشد؛ اگر نمازگزار عمداً جلوتر یا عقب تر از امام جماعت باشد، اشکال دارد و در نماز جماعت تنها صدایی که باید شنیده شود صدای امام جماعت است و صدای مأموم باید کاملاً آهسته باشد؛ لذا با توجه نکردن به قوانین نماز جماعت، نماز دیگران به مشکل خواهد خورد و این نماز نه تنها ثوابی ندارد، بلکه معصیت خداوند را هم به همراه خواهد داشت.زمانی که بعضی افراد دیر به نماز می رسند، آن قدر سر و صدا می کنند و کلمه یا الله را تکرار می کنند که تمرکز دیگر نمازگزاران بر هم می خورد و از حالت عبادت خارج می شوند. شیعه امیرالمؤمنین باید توجه بسیاری به نماز داشته باشد، زیرا گاهی افرادی این اعتقادات را ندارند؛ اما می بینیم که بیشتر این ظواهر را حفظ می کنند، هر چند که نمازگزار واقعی ظاهر و باطن را به یک اندازه رعایت می کند.وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: " أَیهَا النَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا الشَّهْرِ کانَ لَهُ بِذَلِک عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِتْقُ رَقَبَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِهِ " ای مردم ! هر کس از شما مؤمنِ روزه‌داری را در این ماه افطار دهد، برای او نزد خدا ثواب یک بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته خواهد بود"بنابراین دادن افطار بر دو شرط می باشد: مؤمن باشد و روزه دار؛ اما افرادی هستند که هزینه های بسیاری را خرج این امور می کنند، اما تمام کسانی که دور سفره نشسته اند، تنها تعداد اندک شماری روزه هستند.همان طور که مقام معظم رهبری (مدظله العالی) تأکید دارند اطعام بدهید، مخصوصاً به افراد نیازمند و بهتر است این افطار ساده باشد؛ پس وظیفه افراد توانمند این است که از نیازمندان دستگیری کنند، علی الخصوص در شرایط موجود اقتصادی که خانواده های بسیاری با آن درگیر هستند و بنا به سفارشات اهل بیت (علیهم السلام) در این دستگیری بهتر است در مرحله اول به اطرافیان و نزدیکان نیازمند کمک شود، حتی در مورد فطریه اگر در خانواده و یا فامیل افراد نیازمند وجود دارد، رواست که اول به او کمک شود و بعد دیگران.لذا در این ماه مبارک رمضان تلاش کنیم نسبت به دیگران توجه و محبت داشته باشیم و این گونه نباشد که غافل و بی تفاوت باشیم.رسم حضرت یعقوب (سلام الله علیه) این بود که هر روز یک قوچ می کشت و آن را صدقه می داد و خود و خانواده اش نیز از آن می خوردند، تا آن که وقتی سائلی مؤمن و روزه گیر و اهل حقیقت که در نزد خدا منزلتی داشت در شب جمعه ای موقع افطارش از در خانه حضرت یعقوب (علیه السلام) می گذشت، مردی غریب و رهگذر بود، صدا زد که از زیادی غذایتان چیزی به سائل غریب و رهگذر گرسنه بخورانید؛ مدتی ایستاد و چند نوبت تکرار کرد، ولی حق او را ندادند و گفتارش را باور نکردند؛ وقتی از غذای اهل خانه مأیوس شد و شب تاریک گشت، «انالله» گفت و گریه کرد و شکایت گرسنگی خود را به درگاه خدا برد و شکم خود را تا صبح در دست می فشرد؛ صبح هم روزه داشت و مشغول حمد خدا بود. حضرت یعقوب (علیهم السلام) و اهل بیتش آن شب را سیر و با شکم پُر خوابیدند و صبح که از خواب برخاستند، مقداری طعام از شب قبل مانده بود.صبح همان شب خداوند به حضرت یعقوب (علیه السلام) وحی فرستاد که تو، ای یعقوب ! بنده مرا خوار داشتی و با همین عمل غضب مرا به سوی خود کشاندی و خود را مستوجب تأدیب و عقوبت من کردی؛ مستوجب این کردی که بر تو و بر پسرانت بلاء فرستم؛ ای یعقوب ! محبوب ترین انبیاء نزد من و محترم ترین آنان آن پیغمبری است که نسبت به مساکین از بندگانم ترحم کند و ایشان را به خود نزدیک ساخته و طعامشان دهد و برای آنان ملجا و ماوی باشد؛ ای یعقوب ! تو دیشب دم غروب وقتی بنده ای عابد و مردی قانع به اندکی از دنیا به در خانه ات آمد و چون موقع افطارش بود شما را صدا زد که سائلی غریب و رهگذری قانعم، شما چیزی به او ندادید او «انا لله» گفت و به گریه درآمد و به من شکایت آورد و تا به صبح شکم خالی خود را بغل گرفت و حمد خدا را به جای آورد و برای خشنودی من دوباره صبح نیت روزه کرد و تو ای یعقوب با فرزندانت همه با شکم سیر به خواب رفتید با این که زیادیِ طعامتان، مانده بود؛ ای یعقوب ! مگر نمی دانستی عقوبت و بلای من نسبت به اولیائم سریع تر است تا دشمنانم؟ آری، به خاطر حسن نظری که نسبت به دوستانم دارم، اولیائم را در دنیا گرفتار می کنم (تا کفاره گناهانشان شود) و بر عکس دشمنانم را وسعت و گشایش می دهم.اینک بدان که به عزّتم قسم بر سرت بلائی خواهم آورد و تو و فرزندانت را هدف مصیبتی قرار خواهم داد، و تو را با عقوبت خود تأدیب خواهم کرد، خود را برای بلاء آماده کنید، و به قضای من هم رضا دهید و بر مصائب صبر کنید. نقل است یکی از روایات جدایی 40 ساله حضرت یعقوب (علیه السلام) و حضرت یوسف (علیه السلام) همین است.لذا سعی کنیم در این ماه مبارک بیشتر به نزدیکان و هم نوعان خود توجه کنیم و این سنت حسنه افطاری دادن را به جا آوریم.پیامبر عظیم الشأن اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: ای مردم ! هر کسی از شما مؤمن روزه‌داری را افطار دهد، چنان است که گویا بنده‌ای را آزاد کرده و خداوند از لغزش‌های گذشته‌اش می‌گذرد، فردی پرسید: ای رسول خدا ! همه ما قدرت افطاری دادن و سیرکردن شکم افراد را نداریم؛پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: با دانه ای خرما و مقداری آب، آتش را از خود دور کنید.ان شاءالله که توفیق عمل به این موارد را داشته باشیم. به حق صلواتی بر محمد و آل محمد.
جلسه شانزدهم: سفارش به اخلاق نیکو
سلام علیکم. الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سيدنا و نبينا محمد و آله الطاهرينچند روزی به انتهای ماه مبارک رمضان باقی نمانده است و خوشا به حال کسانی که تا امروز از ماه مبارک استفاده کرده باشند و ان شاالله این چند روز باقی مانده را هم خداوند توفیق بهره برداری را به ما عنایت بفرماید.رسیدیم به این جای خطبه که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: " أیُّهَا النّاسُ مَن حَسَّنَ مِنکُم فی هذَا الشَّهرِ خُلُقَهُ کانَ لَهُ جَوازا عَلَى الصِّراطِ یَومَ تَزِلُّ فیهِ الأَقدامُ " ای مردم کسی که در این ماه اخلاق خودش را نیکو کند، آن روزی که پاها بر روی صراط می لغزد و امکان افتادن از آن می باشد، خداوند پای او را بر روی صراط ثابت قدم نگه می دارد. شاید یکی از سخت ترین سفارشاتی که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از ابتدای خطبه تا این جا فرموده اند، همین بوده است که انسان اخلاقش را نیکو کند و چه نیکو است که در این ماه مقدمه ای باشد برای تمام زندگی او که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: انسان اخلاقش نیکو باشد، بالاخص با زبان روزه و بالاخص زمانی که روزه به انسان فشار می آورد، باید رعایت کند.این ها توصیه هایی است که اگر در زندگی، نماد پیدا کند و اگر این توصیه ها در زندگی ما شامل شود، دیگر مشکلاتی در زندگی نخواهیم داشت و خیلی از معضلات حل خواهد شد.اگر که انسان اخلاقش نیکو باشد، با خانواده و دیگران که ان شاالله خداوند حُسن خلق به همه ما عنایت بفرماید و ثوابی را هم که وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در آن برشمردن این است که فردای قیامت بر روی صراط ثابت قدم خواهد بود، آن زمانی که پاها می لغزد.در ادامه وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: " و مَن خَفَّفَ فی هذَا الشَّهرِ عَمّا مَلَکَت یَمینُهُ خَفَّفَ اللّه ُ عَنهُ حِسابَهُ " اگر کسی در این ماه نسبت به زیر دستان خود سخت نگیرد و نسبت به آن ها آسان بگیرد، فردای قیامت آن موقع که زمان حساب و کتاب می رسد، خداوند بر او آسان خواهد گرفت و بالعکس.بنده نمونه ای از آن را به عینه دیده ام که فردی مسئول انداختن زنجیر برای عبور ماشین ها بود، آن قدر سخت گیری می کرد که فلان ماشین رد نشود؛ روزی شد که خود او را اجازه عبور از آن زنجیر که روزی مسئول آن بود را ندادند !در حدیث آمده " الدهر يومان: يوم لك ويوم عليك " دنیا دو روز است یک روز بر وفق مراد انسان است و یک روز دیگر برعکس. لذا اگر جایگاهی گرفتیم، البته زمانی بحث انجام وظیفه است، انسان نباید کوتاهی کند و باید وظیفه اش را به درستی انجام دهد؛ لذا اگر تخطی هم کرد، باید جوابگو نسبت به آن عمل خود باشد؛ اما بعضی مواقع عملی که ما انجام می دهیم، به واسطه حب ریاست و حب جاه است و دوباره وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: " ومَن کَفَّ فیهِ شَرَّهُ کَفَّ اللّه ُ فیهِ غَضَبَهُ یَومَ یَلقاهُ " فراز جالبی است، می فرمایند: کسی در این ماه شر خود را از سر مردم کم کند، خداوند در روز قیامت غضب خود را از او بر می دارد؛ یعنی خیری اگر به دیگران نمی رساند همین که شری هم به دیگران نمی رساند، باعث می شود فردای قیامت خداوند مورد عف و رحمت خود قرار دهد. لذا سعی کنیم همیشه خیر خواه دیگران باشیم، اگر که خیری هم به دیگران نمی رسانیم، شرّی هم نرسانیم که خداوند توفیق همه این ها را به ما عنایت بفرمایند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
جلسه هفدهم: جایگاه صله رحم در ماه مبارک رمضان و اجتناب از وسوسه های شیطان
سلام علیکم. در روز های پایانی ماه مبارک رمضان هستیم و چند روز دیگر سفره مهمانی خداوند جمع می شود؛ وجود مبارک پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در خطبه شعبانیه فرمودند:
|
" وَ مَنْ أَکرَمَ فِیهِ یتِیماً أَکرَمَهُ اللَّهُ یوْمَ یلْقَاهُ، کسی که یتیمی را در این ماه گرامی بدارد، خدا او را در روز قیامت گرامی دارد " " وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یوْمَ یلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یوْمَ یلْقَاهُ، کسی که در این ماه با خویشاوند خود صله نماید، خدا او را در قیامت به رحمت خود وصل کند و کسی که در این ماه قطع رحم کند، خدا در روز قیامت رحمت خود را از او قطع فرماید." " وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِیهِ بِصَلَاةٍ کتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ وَ مَنْ أَدَّی فِیهِ فَرْضاً کانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّی سَبْعِینَ فَرِیضَةً فِیمَا سِوَاهُ مِنَ الشُّهُورِ، هر کس در این ماه نماز مستحبّی به جای آورد، برای او برائت از آتش نوشته می‌شود وکسی که نماز واجب به جای آورد، مثل کسی است که در ماه‌های دیگر هفتاد نماز واجب به جا آورد. " " وَ مَنْ أَکثَرَ فِیهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَی ثَقَّلَ اللَّهُ مِیزَانَهُ یوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِینُ، کسی که در این ماه بسیار بر من صلوات بفرستد، خدا در روزی که میزانها سبک باشد، ترازوی عمل او را سنگین می‌فرماید." " وَ مَنْ تَلَا فِیهِ آیةً مِنَ الْقُرْآنِ کانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیرِهِ مِنَ الشُّهُورِ، هر کس در این ماه تلاوت آیهای از قرآن کند، ثواب ختم قرآن در ماه‌های دیگر را دارد. " " أَیهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکمْ أَنْ لایغَلِّقَهَا عَلَیکمْ وَ أَبْوَابَ النِّیرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکمْ أَنْ لایفَتِّحَهَا عَلَیکمْ، ای مردم! درهای بهشت در این ماه گشوده است؛ از خدا بخواهید که [این درها را] به روی شما نبندد و درهای آتش، بسته است؛ از پروردگار خود بخواهید که آنها را به روی شما باز نگرداند. " " وَ الشَّیاطِینَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکمْ أَنْ لایسَلِّطَهَا عَلَیکمْ، شیاطین دربند هستند؛ از خدا درخواست کنید که آنها را بر شما مسلّط نسازد. " |
اگر به همین دعاهایی که ایشان فرمودند توجه شود و در حق ما به اجابت برسد، برای ما کافی است و ان شاءالله درهای بهشت به سوی ما باز و درهای جهنم و آتش بر روی ما بسته باشد و هیچ گاه شیطان بر ما مستولی نشود، چرا که در حرف آسان خواهد بود اما این عمل است که باید محکم و استوار باشد زیرا بزرگانی بوده اند که در لحظه ای شیطان راهشان را تغییر داده و از مسیر الهی خارج شده اند.
راهب بنی‌اسرائیل در اثر عبادات طولانی به نقلی مستجاب الدعوه بود، اما شیطان سال‌ها برای فریب وی تلاش می کرد؛ روزی زنی که به جنون مبتلا شده بود را نزد وی می‌آورند تا شفا دهد؛ از " برصیصا " می‌خواهند زن را نزد خود نگاه دارد، ابتدا امتناع می‌کند؛ ولی با اصرار برادران آن زن، می‌پذیرد تا نزد وی بماند؛ شیطان راهب را وسوسه کرده و جمال زن را در نظرش زیبا جلوه میدهد و " برصیصا " به او تجاوز می‌کند، بار دیگر شیطان به او القا می‌کند که برای فرار از رسوایی، زن را بکشد و دفن کند؛ راهب در پی آن خیانت، چنین جنایتی هم مرتکب شد.
راز این رسوایی آشکار می‌شود و راهب را به صلیب یا به دار می‌کشند، در بالای چوبه دار شیطان بار دیگر دست به گمراهی وی می‌زند و از نقش اصلی خود در رقم خوردن این سرنوشت خبر میدهد و از " برصیصا " می‌خواهد اگر در برابرش سجده کند، وی را رهایی بخشد، می گویند " برصیصای "راهب در همان حال با اشاره به شیطان، سجده می‌کند و کافر می‌شود، شیطان نیز از وی بیزاری جسته و رهایش می‌کند و "برصیصا " در حالت کفر از دنیا می‌رود.
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) با عظمتی که داشتند از درگاه خداوند متعال می خواهد که لحظه ای مرا به حال خود وامگذار؛ حال ما چه باید از خداوند درخواست کنیم تا از راه عبودیت و اطاعتش خارج نشویم؟امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: یا رسول الله ! بهترین اعمال در این ماه چیست؟ وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: یا اباالحسن ! برترین اعمال در این ماه پارسایی است از آن چه خدا حرام کرده است، سپس رسول خدا گریست؛ عرض کردم: یا رسول الله ! چه چیز شما را به گریه درآورد؟ فرمودند: گریه می‌کنم برای آن چه در این ماه به تو می رسد، گویا تو را می بینم در حالی که برای پروردگارت نماز می گزاری؛ شقی ترینِ اوّلین و آخرین که همانند کشنده ناقه ثمود است برخاسته و بر فرقت ضربتی زده که با آن محاسن تو به خون خضاب شده است.
خداوند را شاکریم که توفیق روزه داری این ماه مبارک را داشتیم که پیامبر عظیم الشأن اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) در مورد آن فرمودند:" شهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیامُهُ أَفْضَلُ الْأَیامِ وَ لَیالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ، ماهی که نزد خدا بهترین ماه ها، روزهایش بهترین روزها، شب هایش بهترین شبها و ساعاتش بهترین ساعات است "
ان شاءالله خداوند اعمال ما را جزء آمرزیدگان این ماه قرار بدهد، همان طور که حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: " همانا ماه رمضان ماه بزرگي است، همانا شقي و بدبخت حقيقي كسي است كه ماه رمضان بر او بگذرد و گناهانش آمرزيده نشود و خسارت ديده است، درحالی كه نيكوكاران با جوائز پروردگار كريم بهره مند مي شوند. "
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
انتهای پیام/