بخش دوم
بابک اسماعیلی مدیرعامل و رئیس هیات مدیره شرکت سهامی صنعتی، معدنی و تجارتی کاونده در گفت وگویی با روابط عمومی سازمان اقتصادی کوثر به معرفی مجموعه تحت امرش پرداخت. وی در این گفت با اشاره به تلاش هایی که در شرکت کاونده صورت می گیرد، به پرسش هایی در مورد برنامه های شرکت کاونده و چالش های پیش روی این بنگاه تجاری پاسخ داد.
سوال: شما در بخش نخست از این گفت وگو در مورد برنامه های شرکت کاونده در آینده و طرح هایی که دارید صحبت کردید، از آنجاکه هدف عمده شما نگاه به صادرات است آیا در مورد جذب سرمایه های خارجی تاکنون موفقیتی داشتید یا برنامه ای برای آینده دارید؟
اسماعیلی: مجموعه شرکت های سرمایه گذاری «سبحان» که وابسته به «سازمان اقتصادی کوثر» است در حوزه جذب سرمایه گذاری فعال است. این شرکت نیز قرار است در جذب منابع مالی در احداث «پارک لجستیک» به ما کمک می کنند. ما برخی از منابع مالی را می توانیم از طریق بازار بورس و اوراق قرضه و ... جذب کنیم که شرکت سبحان در این زمینه برنامه هایی دارد. از طرف دیگر مذاکراتی نیز با شرکت های عمانی و چینی در چابهار داشتیم.
چین از زمانی که وضعیت امنیتی را در پاکستان نامناسب دید و از طرف دیگر شاهد حضور شرکت های هندی در پاکستان بود برای ورود به منطقه چابهار ابراز تمایل کرد. البته اگرچه تمایل ایران بیشتر کار با هندی ها در این منطقه بیشتر است اما شرکت ما آمادگی خود را برای همکاری با چینی ها نیز اعلام کرد. استفاده از رقابت چین و هند در چابهار می تواند امتیازهایی را برای ما داشته باشد.
چین یکی از متحدین استراتژیک ایران است و به نظر من می تواند در این زمینه کمک کند. در ضمن ایجاد فضای رقابت بین چین و هند می تواند به نفع ما باشد. این نکته ای است که متاسفانه در این دولت دیده نمی شود زیرا تمایل چندانی را برای کار با چین و روسیه نشان نمی دهددر حالی که قالب رقابت بهتر می شود کار را انجام داد و منافع کشور را تامین کرد. به آن علت که شرکت کاونده دولتی نیست، تمایل داریم ارتباط با چین و روسیه را گسترش دهیم و از فرصت های موجود استفاده کنیم.
سوال: آیا در بیشتر از یک سالی که از زمان دستیابی به توافق هسته ای با گروه 1+5 می گذرد، برجام توانسته است در حوزه های بین المللی گشایشی را برای تجارت بین المللی به ویژه شرکت شما فراهم کند؟
اسماعیلی: نه متاسفانه هیچ اتفاق مثبتی نیفتاد. ما با نزدیک به 200 هیات از کشورهای اروپایی تا روسیه و چین و کشورهای منطقه و دیگر مناطق گفت وگوی تجاری داشتیم اما تقریبا تمام این کشورها برداشت شان این است که بعد از برجام ایران علاقه مند است بازارش را در اختیار آن ها قرار دهد. آن ها تنها به دنبال صدور کالا به ایران هستند گویا فکر می کنند ایران بیشتر به دنبال واردات کالا است.
در بحث صادرات تقریبا هیچ اتفاقی نیفتاده است خارجی بیشتر به دنبال بازار و ورود به ایران برای عرضه کالا هایشان خود استفاده کنند. در بیشتر مذاکره ها، سخنان آن ها در همین چارچوب کرده اند.
سوال: شما چه برنامه ای را در همکاری و مشارکت با خارجی ها دنبال می کنید؟
اسماعیلی اولویت ما در تضاد با خواسته آن ها مبنی بر ورود صرف کالا به ایران است. هدف ما طبق دستور کار آقای اسکندری (مدیر سازمان اقتصادی کوثر) به ویژه در جذب نمایندگی، لزوم انتقال تکنولوژی است. ما اعلام کردیم حاضریم نمایندگی آن ها را در ایران در اختیار بگیریم نه اینکه تنها واسطه ای برای فروش کالاهای آن ها باشیم. به آن ها اعلام شد که شما می توانید محصول خود را از طریق ما در ایران عرضه کنید به شرطی که در فاصله دو سال تکنولوژی خود را به ایران انتقال بدهید.
چون مذاکره ها همراه با شرط انتقال فناوری صورت گرفته است با رویکرد خارجی ها متفاوت بود و به نتیجه ای هم نرسید.
سوال: چه مشکلاتی در مبادلات تجاری با خارج وجود دارد که مانع توسعه فعالیت های شما شده است؟
اسماعیلی: به دلایلی که در بالا توضیح داده شد پس از برجام در مراودات تجاری شرکت ما و حتی ایران خصوصا در بازار صادرات گشایشی ایجاد نشده است. با این حال مهمترین موضوع ادامه چالش های بانکی است. به ویژه اینکه بانک های درجه یک و دو در عرصه بین المللی با ما فعالیت نمی کنند.
برخی بانک های خارجی همکاری خوبی را با ما دارند به عنوان نمونه بیزینس بانک روسیه با ما همکاری می کند و بسیاری از مراودات ما از این طریق انجام می شود اما بانک های بزرگ و متوسط هنوز وارد نشده اند. بانک های کوچک خارجی از گذشته با ما فعالیت می کردند و اکنون نیز حاضر به ادامه کار همستند اما همین امر باعث افزایش هزینه های مالی شرکت می شود. اکنون هزینه های مالی به شدت بالا است.
به نظر من هنوز پس از برجام برخی چالش ها باقی مانده است که مهمترین آن مراودات بانکی است که به شدت بالاست و شرایط در این شرایط قابل اتکا نیست.
سوال: ظاهرا گلایه های دیگری نیز در بحث تعاملات بانکی وجود دارد در مورد آن ها هم توضیح دهید؟
اسماعیلی: اگرچه بانک های مطرح خارجی همکاری خوبی با ما ندارند اما متاسفانه برخی از بانک های داخلی هم وارد تحریم ما شده اند و محدودیت هایی را برای ما ایجاد می کنند. یک ماه پیش به یکی از بانک های داخلی برای افتتاح حساب برای فروشگاه اینترنتی مراجعه کردیم که با تعجب به ما پاسخ دادند به دلایل مسایل مربوط به تحریم ها از ارایه خدمات معذور هستیم.
پس از تهدید بنده که در صورت انجام ندادن کارهای بانکی شرکت ما، این موضوع رسانه ای خواهد شد در نهایت آن ها همکاری کردند. آن ها اعلام کردند که طبق بخشنامه بانک مرکزی چنین پاسخی را در ابتدا داده بودند اما چنین نبود.
وقتی بانک های ایرانی در خاک خودمان با شرکت های داخلی اینگونه برخورد می کنند از بانک های خارجی نمی توان انتظار چندانی داشت.
سوال: شرکت کاونده در برنامه های آینده چه چشم امدازی را برای تجارت خارجی خود ترسیم کرده است؟
اسماعیلی: تمرکز شرکت کاونده در بحث برون مرزی کشورهای منطقه به ویژه روسیه و عراق است. با توجه به بازارهای مناسبی که این کشورها دارند علاوه بر صادرات به دنبال واردات کالای سرمایه و تجهیزات هستیم زیرا بخشی از ان مورد نیاز سازمان اقتصادی کوثر است و بخش دیگر آن هم در حوزه های مختلف کشور مورد استفاده قرار می گیرد. به طور در حوزه خارجی هم تمرکز ما فعالیت بیشتر بر حوزه برندسازی و صادرات محصولاتی است که تا پیش از این بدون ارزش افزوده صادر می شد.
با این هدف کاونده به همراه شرکت خدمات بازرگانی «تحفه» مجموعه ای را در منطقه آزاد چابهار راه اندازی کرده است که کار بسته بندی و صادرات کالا را انجام می دهد. این همان کاری است که سال ها امارات با کالای ایرانی به ویژه زعفران انجام می داد. ما کالاهایی همچون برنج، چای و دیگر محصولات غذایی را در این واحد پکینگ، بسته بندی می کنیم و در قابل یک برند ممتاز آن را به کشورهای منطقه صادر می کنیم.
سوال: گویا در زمینه صادرات تمرکز ویژه ای بر روسیه دارید. در مورد همکاری با این کشور توضیح دهید؟
اسماعیلی: کاونده از گذشته با روسیه کار می کرد. حتی ما از اعضای اتاق بازرگانی ایران و روسیه هستیم و ارتباطات خوبی با آن ها داریم. ابرای همکاری با جمهوری داغستان روسیه برنامه هایی داریم. به تازگی توافقنامه ای را با اتاق بازرگانی داغستان امضا کرده ایم که قرار است خط ترانزیتی از بندر «امیرآباد» به بندر «ماخاش کالا» راه اندازی کنیم. بندر ماخاش کالا به نسبت بندر «آستاراخان» روسیه استراتژیک تر است زیرا بندر آستاراخان در طول سال به مدت چهار ماه به علت یخبندان تعطیل است. اکنون در ماه اسفند این بندر فعال نیست. بندر ماخاش کالا در 12 ماه سال باز و فعال است و موقعیت راهبردی دارد.
از طرف دیگر به دلیل اینکه این بخش قبلا جزیی از ایران بوده است مردم آن به شدت علاقه مند تجارت با ایران هستند. همچنین با وجود هم مرزی داغستان با جمهوری چچن امنیت بالایی در این جمهوری برقرار است. ذائقه آن ها هم به ایرانی ها بسیار نزدیک است. بسیاری از تجار آن ها به ما اعلام کردند دیگر نمی خواهند با ترکیه همکاری کنند و مایل هستند ایران را جایگزین آن کشور کنند. قرار است در ماه مرداد سال 1396 نمایشگاهی آنجا برگزار شود. ما می خواهیم به صورت گسترده در آن شرکت کنیم. نخستین محصولات مان را نیز از فروردین و اردیبهشت سال جدید در آنجا عرضه کنیم.
اکنون برنامه واردات گوشت از داغستان و کشورهای آسیای میانه برنامه را داریم تا در حل مشکل گوشت کشور کمک کنیم زیرا هم قیمت مناسب و کیفیت بهتری دارد. بحث صادرات دام زنده را هم در برنامه های خود داریم. دنبال صدور مجوز ان هستیم تا به طور مجوز مستقیم تا دام زنده را وارد کنیم و در مواقع مورد نیاز به عراق صادر کنیم. به عنوان نمونه در ایام اربعین مصرف و قیمت بسیار بالا است.
سوال: در مورد دیگر جمهوری های آسیای میانه چه برنامه ای دارید؟
اسماعیلی: در بقیه جمهوری ها نیز در حد مذاکره فعال شدیم. تا یکی دوسال پیش کاونده صادرات گسترده ای به همه این کشورها داشت اما اکنون به دنبال ورود هدفمند در آن ها هستیم. مهم این است که یک پایگاه قوی را در آن منطقه ایجاد و سپس به بقیه کشورها ورود پیدا کنیم. ما می خواهیم نخست پایگاه اصلی فعالیت خود را در مسکو قرار دهیم و سپس در دیگر کشورهای آسیای میانه ورود کنیم و فعلا در حال برنامه ریزی و مطالعه هستیم.
سوال: آیا برنامه ای برای ورود به بازاهای اروپایی دارید؟
اسماعیلی: در کوتاه مدت و میان مدت چنین برنامه ای وجود ندارد اما برای بلندمدت تصمیم داریم با برنامه ایی مدون با حوزه جغرافیایی همکاری کنیم.
سوال: با ترکیه چطور؟ آیا توافق ترجیحی دوسال قبل توانست به نفع تولید کنندگان ایرانی و شما باشد؟
اسماعیلی: آن توافق در عمل به نفع ترکیه تمام شد زیرا ما بیشتر کالای دارای ارزش افزوده را وارد می کنیم و مواد اولیه می فرستیم. البته اگر صریح باشم باید بگویم صنعت ما در واقعیت توان رقابت با ترکیه را ندارد. ما این موضوع را به تجربه در روسیه دریافتیم. در مقطعی که روابط سیاسی ترکیه و روسیه وخیم و قطع شد ما به بازار روسیه و داغستان وارد شدیم. گرچه در آنجا به شدت از ما استقبال شد و در بحث عرضه میوه و خشکبار و ... عرضه کنید اما قدرت رقابت با ترک ها را نداشتیم. به عنوان نمونه ما در بندر امیرآباد مکان مناسبی را برای انبار کالا برای یک روز نداریم. در بحث ترانزیتی در کشور کانتینرهای خاص ندارزیم یا اگر داریم تعدادشان اندک و هزینه هایش بسیار بالا است که صرفه اقتصادی ندارد.
از دیگر مسایلی که وجود دارد بحث تغییرات قیمت است. یکی از مشکلات ما در بازار روسیه که باعث ناموفق بودن ما شده است نوسان روزانه قیمت بود. تغییر سریع قیمت ها در عمل ما و آن ها را دچار مشکل و قطع همکاری می کرد. اما طرف ترک بابت این موضوع حاضر است قیمت خود را با میزان تغییر قیمتی پایینی عرضه و از سودش کم کند اما بازار را از دست ندهد. به عنوان نمونه برخی مجموعه های تجاری ایرانی در عراق اکنون فعال هستند. شرکت کاله در عراق بازار خوبی را به دست آورده است. مهمترین دلیل این است که روابط سیاسی ترکیه با عراق خوب نیست و ترک ها نمی توانند محصولات خود را در کنار محصولات ایران عرضه کند. از آنجاکه آن ها از نظر تنوع در طعم و بسته بندی جلوتر است می توانند به راحتی ما را کنار بزنند. به عنوان مثال ما یک یا چند نمونه محدود از ماست را در عراق عرضه می کنیم اما شرکت های ترکیه ای 22 طعم مختلف ماست را ارایه می کنند. در واقع آن ها کیفیت بهتر را با قیمت تمام شده مناسب تر به مشتری عرضه می کنند. تا وقتی که زیرساخت های ما کامل نشود نمی توانیم با ترکیه رقابت کنیم.
سوال: شرکت شما برای حضور در عراق هم برنامه هایی دارد و موفقیت هایی را هم کسب کرده است. در این باره هم توضیح دهید؟
اسماعیلی: در عراق هم شرکت کاونده سابقه خوبی دارد. پس از سرنگونی صدام در عراق، نوع ارتباط کشورما با همسایه غربی تغییر کرد و شرکت ما هم فعالیت هایش را در این کشور گسترش داد. ما برای آینده در عراق برنامه مفصل و زیربنایی را داریم. اکنون ما (شرکت کاونده) با کمک دولت عراق در حال احداث و راه اندازی سرای تجاری ایران در شهر نجف هستیم. برنامه داریم مجموعه تجاری را در آن بسازیم که دارای نزدیک به 500 غرفه تجاری دائم برای شرکت های ایران(شامل سازمان اقتصادی کوثر و شرکت های بیرون این مجموعه) است. این سرای تجاری قرار است مکانی برای عرضه مستقیم محصولات ایرانی در عراق به صورت عمده باشد.
ابتکار این پروژه با شرکت کاونده است و طبق توافقی که با دولت عراق صورت گرفته زمینی به صورت رایگان و برای 40 سال، در شهر نجف در جاده نجف به کوفه در اختیار ما قرار می گیرد. پس از ساخت این مکان، از آن به عنوان مکانی برای عرضه عمده محصولات ایران در حوزه های مختلف استفاده می شود.
همچنین مذاکرات دیگری را با مجموعه هایی در عراق با هدف گسترش همکاری ها دنبال می کنیم زیرا عراق بازار ایده الی برای محصولات ایرانی است و از طرف دیگر مردم و دولت عراق علاقه ای برای استفاده از کالای ترکیه ای ندارند. به طور کلی محصولات ترکیه ای در شهر بصره تحریم شده است و هیچ وارداتی از این کشور به بصره انجام نمی شود. این فرصت مناسبی برای شرکت های ایرانی است.
قرار است یک مرکز تجاری را هم در شهر نجف راه اندازی کنیم. یکی از برنامه های ما در ایجاد زنجیره فروشگاهی در ایران، ایجاد شعبه هایی در عراق هم است. ما به دنبال آنیم تا سه مجموعه فروشگاهی زیر نظر کاونده را در شهرهای نجف، کربلا و بصره راه اندازی کنیم. البته پس از انکه نخستین شعبه این مجموعه فروشگاهی در سال 1396 در تهران گشوده شد به سرعت در دیگر شهرهای ایران و در شهرهای عراق هم فروشگاه های مشابهی را افتتاح می کنیم.
انتهای پیام /